مقالات بیمه ای:تاکنون در دهه های اخیر بهای سنگینی پرداخت کرده ایم
غلامحسن شاه حسینی فعال صنعت بیمه تشریح کرد؛
تاکنون بهای سنگینی در ده های گذشته پرداخت کرده ایم
اقتصادناب_ مهندس غلامحسن شاه حسینی؛ کارشناس بیمه گفت: یکی از مسائل و مشکلات جامعه عدم آگاهی مردم نسبت به وجود بیمه نامه هایی است که در صورت وقوع حوادث و مشکلات پاسخگوی بخش عمده ای از خسارتهای وارده به آنان خواهند بود.
به گزارش اقتصادناب مهندس غلامحسن شاه حسینی؛ کارشناس بیمه در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: اغلب نمی دانیم چه حادثه ای در انتظار ماست و چه هنگام رخ میدهد. انسان با درک این ترس و درماندگی خود شکلهای ابتدایی بیمه را پدید آورد و به مرور و بر حسب نیاز اشکال گوناگونی از آن را پایه گذاری نمود. اما تاکنون که بیش از ۱۱۰ سال از ورود بیمه به کشورمان میگذرد رشد آن با سرعتی بسیار کمتر از دیگر جوامع دنیا صورت گرفته است.
این کارشناس بیمه عنوان داشت: از بیمه تعاریف متعددی بعمل آمده که آشناترین و پرکاربردترین آن ماده ۱ قانون بیمه مصوب سال ۱۳۱۶ است که بیان می کند” بیمه عقدی است که به موجب آن یک نفر متعهد میشود که در ازاء پرداخت وجه یا وجوهی، از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده و یا وجه معینی بپردازد” و ماده ۲ همان قانون ذکر میکند که” عقد بیمه و شرایط آن باید به موجب سند کتبی باشد که سند مزبور موسوم به بیمه نامه خواهد بود”(نگاهی به بیمه،ص۲۲).
شاه حسینی افزود: امنیت بیشتر دارای “معنایی بازدارنده است و بر جلوگیری و ممانعت از بروز برخی رویدادهای مخاطره آمیز دلالت دارد”(فرهنگ معین ص ۲۴). اما ضمن اینکه میتوان امنیت را بصورت فوق تعریف کرد، حالتی است مبنی بر آسودگی ذهن اکثریت مردم، و والیان آنها، که در پی تامین امنیت لازم برای ادامه روند زندگی عاری از اضطراب و نگرانی هستند.
وی تصریح کرد: تصور عموم مردم بر اینست که برقراری، ثبات و تامین امنیت آنها تنها در گرو اقدامات دولت و مسئولین میباشد. اما امروزه تمام کارشناسان، نقادان و بانیان اجتماعی به این نتیجه رسیده اند که تنها با قدرت دولت، رسیدن به آرامش خاطر و امنیت مسیر نمیشود بلکه از طریق مشارکت مردمی و توسعه و بنیانگذاری نهادهای فرهنگ ساز امکانپذیر خواهد بود که نگاه به این مقوله بسیار کمرنگ و در انزوا قرار گرفته و تمام توجه و توقع اذهان عمومی به سوی دولت معطوف شده، این در حالیست که به گواهی قانون اساسی بخشی از تامین رفاه و امنیت به عهده دولت و بخشی به عهده شهروندان میباشد.
این کارشناس بیمه تصریح کرد: اینجاست که نیاز شدید به فرهنگسازی بجا و کاربردی احساس میشود زیرا با ورود هر کالا، صنعت و خدمت جدیدی نیاز است تا فرهنگ متناسب جهت بهره گیری آن نهادینه شود تا به پرکاربردترین شکل ممکن به کار گرفته شود.
شاه حسینی با زلزله اسفبار آبان ماه سالجاری اشاره کرد و گفت: با توجه به واقعه اخیر که دل هر انسانی را به درد آورده و تلخی آن را تا بسیار دورترها نیز احساس کرده اند به عنوان عضوی از جامعه بیمه کشور، خود و دیگر همکارانم را در انجام رسالت حرفهای خویش ناکام دیدم آنجایی که آمار خسارتهای تحت پوشش بیمه زلزله را با کل خسارت وارده مقایسه نمودم. این حادثه در گوشه گوشه و در تمام زوایای خود جای تمرکز و تامل دارد به دور از هرگونه احساسات و عواطف انسانی و فقط با محاسبات و با زبان اعداد بیابیم که هر کدام از عوامل چگونه می توانستند عمق فاجعه را کاهش دهند.
وی افزود: حال با بهای سنگینی که در دهه های گذشته پرداخته ایم، شاید وقت آن رسیده باشد که به جای هزینه های بدون برنامه ریزی و کمک های نقدی و غیر نقدی شتابزده مردمی و دولتی، افراد را به سمت و سوی پیشگیری از حادثه و آمادگی برای مقابله با آن سوق داد. یقینا کسری از هزینه های فوق می تواند در جهت تامین مخارج برای تمرکز بر روی نهادینه نمودن بیمه نزد مردم موثر باشد.
این کارشناس بیمه تاکید کرد: در کشور ایران سالانه حدود ۲۰۰ زلزله کوچک و بزرگ و حدودا هر ۱۰ سال یک زلزله مخرب با بزرگی بیش از ۶ ریشتر را تجربه می کنیم. با توجه به سوابق تاریخی، ایران چهارمین کشور حادثه خیز دنیا و دهمین کشور زلزله خیز جهان است، شاهد وقوع مرگبارترین زلزله جهان در سال ۲۰۱۷ در کرمانشاه و همچنین زلزله بم به عنوان پرهزینه ترین حادثه طبیعی جهان در سال ۲۰۰۳ بودیم و با توجه به تجربیاتمان در یکصد سال گذشته که طی آن بیش از یکصدوسی هزار نفر در زلزله های طبس، رودبار و منجیل، بوئین زهرا، بم و کرمانشاه کشته شدند، هنوز هم با وجود تواتر این حادثه در کشور هیچگاه برنامه مدون و آینده نگرانهای جهت رویارویی با این دغدغه همیشگی طراحی نشده است.
شاه حسینی اظهار داشت: از عواملی که قبل از وقوع زلزله در شدت و ضعف حادثه اثرگذار هستند تا عواملی که نقش آنها پس از وقوع زلزله تعریف می گردد: از عدم نظارت درست بر روند ساخت و ساز، از نبود تاسیسات زیربنایی در برخی مناطق شهری، فشار جمعیت و تمرکز کنترل نشده شهرها، از نقش کمرنگ مدیریت بحران و نقصهای بیشمار رویه امدادرسانی که بگذریم به بیمه میرسیم.
وی تاکید کرد: با توجه به نقشی که بیمه در ایجاد امنیت و آسایش و از همه مهمتر ایجاد ثبات و برگشت به حال قبل از حادثه و جلوگیری از ایجاد بحران مالی و تبعات ناشی از آن در جامعه دارد حتی به عنوان یک سرفصل آموزشی در مدارس و دانشگاهها هرچند مختصر و کلی تدریس و اقدام به آموزش عمومی آن نگردیده است، که نتیجه آموزش عمومی و فرهنگسازی، دستاوردهای ذیل خواهد بود:
۱- امنیت خاطر بیمه گزار و اطرافیان، بارها مشاهده شده افراد فقط در جهت کاهش خسارت مالی، جان خود را به خطر انداخته و برای نجات اموال خود در شرایط بسیار پرخطربه داخل ساختمان حادثه دیده شتافته و گرفتار حادثه شده اند در حالی که فرد دارای بیمه نامه کمتر خود را مجبور به این رفتار میبیندو این خود از ابعاد خسارات جانی حوادث خواهد کاست.
۲- عدم نیاز به امداد همنوعان، در حادثه های کلان که با فجایع بزرگ انسانی روبرو هستیم، جامعه تحت تاثیر ابعاد فاجعه، کمکهای سازماندهی نشده و احساسی خود را روانه مناطق حادثه زده نموده و گاهی حتی با موازی کاریها روند امدادرسانی را دچار اختلال نموده و فرهنگ غلطی را که تبعات بسیاری دارد بصورت تدریجی به مردم مصیبت زده تحمیل مینماید.
۳- اشتغالزایی در شرکتهای بیمه با سرمایه گذاری در پروژههای کلان اقتصادی (بانک، بورس و …)
۴- اتصال به بازارهای جهانی، انتقال ریسک کشور بصورت بیمه اتکایی در شرکتهای بیمهی خارجی به چرخش مالی بزرگ منجر خواهد شد.
شاه حسینی عنوان داشت: یکی از مسائل و مشکلات جامعه عدم آگاهی مردم نسبت به وجود بیمه نامه هایی است که در صورت وقوع حوادث و مشکلات پاسخگوی بخش عمده ای از خسارتهای وارده به آنان خواهند بود. بطور مثال ارگانها و ادارات با عقد قراردادهایی که بصورت کلی می باشند اجازه رویارویی بیمه گزار با فضای بیمه ای را نداده و این خود باعث بی خبری و نا آگاهی افراد در این زمینه شده است.
وی ادامه داد: لازم بذکر است ارگانها جهت کاهش هزینه بیمه ای، بیمه نامه ها را بصورت کامل خریداری نمی نمایند و کاهش هزینه(حق بیمه) رکن اصلی آنها در قرارداد است. در کشورهای توسعه یافته اخذ پوشش های بیمه ای یکی از نیازهای تعریف شده و قابل قبول هر خانواده است که بخشی از درآمد خانواده بطور مشخص به آن تخصیص داده می شود و راسا نسبت به اخذ بیمه نامه ها اقدام مینماید، همین امر یکی از دلایل افزایش ضریب نفوذ بیمهای در کشورهای دیگر می باشد.
شاه حسینی ادامه داد: اما در کشور ما به جهت شناخت ناکافی عموم مردم از بیمه و نهادینه نشدن این صنعت، در پی حادثه ناگوار استان کرمانشاه از تعداد حدود ۳۰٫۰۰۰ فقره پرونده تشکیل شده، تا بحال خسارت حدود ۸۰۰۰ پرونده در شرکتهای خصوصی به مبلغ تقریبی ۴۰ میلیارد تومان پرداخت شده است به گفته آقای رضایی مدیر بیمه های آتش سوزی بیمه ایران ، در حال حاضر در سطح کل کشور تنها ۴% از واحدهای غیر صنعتی دارای پوشش بیمه آتش سوزی میباشند.
این کارشناس بیمه اظهار داشت: با نظارت بر روی میزان حق بیمه های مختلف در شرکتهای بیمه ای می توان نگاه امنتری را نسبت به بیمه در میان مردم ایجاد نمود. بیمه گزاران با سرمایه این بیمه نامه ها در صورت تحقق خطر از نابسامانی های بسیاری رهایی خواهند یافت. همچنین گردش مالی ناشی از صدور بیمه نامه ها، جامعه بیمه کشور را جان می بخشد و نمایندگان فروش را به عنوان اعضای آن ذینفع خواهد نمود که یقینا تزریق مالی در جامعه بیمه به اشتغالزایی کمک بسزایی مینماید، لذا سرمایه گذاری های شرکتهای بیمه به مدد اقتصاد کشور خواهند آمد زیرا که یکی از عوامل رشد و توسعه و شکوفایی اقتصاد توجه به صنعت بیمه است که انتظار میرود به این بخش توجه ویژه معطوف شود.
وی تاکید کرد: اگر اتصال بازار بیمه به بازارهای جهانی که یکی از دستاوردهای آن خواهد بود را مد نظر قرار دهیم که با فروش تعهدات بصورت اتکایی در شرکتهای خارجی بدون دریافت کمک از جوامع جهانی و بصورت قانونی در هنگام خسارت و به هنگام وقایع تلخی همچون زلزله اخیر مبلغ خسارت را بی هیچ کم و کاست بصورت ارز به سمت کشور جذب مینماییم(که به شکلی ایجاد ارزآوری میکند). موارد مذکور بلادیدگان را از کمک همنوع و از کلیه تبعات منفی و آثار روانی دریافت کمک از دیگران بی نیاز میسازد.
شاه حسینی گفت: طبق آمار، در سرپل ذهاب با تخریب حدود ۱۶۰۰۰ واحد مسکونی شهری و روستایی کمتر از ۲۰% آنها دارای بیمه نامه آتش سوزی بودند، از حدود هزار و هشتصد میلیارد تومان خسارت وارد شده فقط حدود صدو سی میلیارد تومان سهم شرکتهای بیمه ای بوده است. این در حالیست که درکشور ترکیه در شرایط کاملا مشابه با ایران به جهت لرزه خیز بودن بیش از نیمی از منازل مسکونی پوشش بیمه دارد.
وی عنوان کرد: با توجه به آنکه در سال ۸۱ بیمه در فضای خصوصی سازی قرار گرفته، حال با گذشت ۱۵ سال سیستم خصوصی تعداد زیادی شرکت، نماینده و کارشناس صادق، جوان و با انگیزه بیمه ای در این صنعت پرورش داده است، پس از این پتانسیل عظیم جهت مشاوره و ارائه خدمات بیمه ای و اطلاع رسانی و افزایش سطح آگاهی، دانش مردم و فرهنگ سازی استفاده نماییم. بیمه عاملی موثر در جهت ارتقا ایمنی و کیفیت سازه ها و ساختمانها می باشد و با ارائه گواهی مکتوب این موضوع را با ارائه بیمه نامه کیفیت ساختمان تعیین می نماید.
این کارشناس بیمه ادامه داد: لازم است که با خود بیاندیشیم آیا دوباره این اتفاق نخواهد افتاد؟ آیا توان کمک همیشه وجود دارد؟ آیا ستاد بحران دچار بحران نخواهد شد؟ آیا یک برنامه مدون با کمک دولت و مردم نمیتواند یاریگر باشد؟ آیا در تهران زلزله نخواهد آمد؟ حال باید اندیشید که آیا تبعات ناشی از بی خانمان شدن تعداد عظیمی از هموطنان بار سنگین خود را بر دوش تک تک ما نمیگذارد؟
شاه حسینی اظهار داشت: لذا با توجه به شرایط موجود، اینجانب به عنوان عضو کوچکی از جامعه بیمه کشور آمادگی خود را جهت آموزش، توسعه و ارتقا فرهنگ بیمه ای در سطح کشور با تمام وجود اعلام مینمایم. امید است که شناخت مردم از صنعت بیمه باعث شکل گیری و ایجاد امنیت پایدار در جامعه شود. در بخشهای آینده بصورت مبسوط و روان و شفاف به ارائه آموزش در خصوص رشته های بیمه ای خواهم پرداخت.
گزارشگر:سارامهاجرانی